Gmina Przyłęk

Publiczna Szkoła Podstawowa im. Heleny Długoszewskiej w Babinie

Stefanów 38

26-704 Przyłęk

Dyrektor: Danuta Marszałek

tel. (048) 677-30-72

https://pspbabin.szkolnastrona.pl/

Monografia szkoły

Działalność edukacyjną na terenie wsi Babin datuje się na rok 1916, czyli najwcześniej na terenie ówczesnej gminy Grabów n. Wisłą liczącej 21 wiosek.

Młoda nauczycielka Halina Piątkowska - Mirosławska przybywszy na te tereny, próbowała zorganizować szkołę. Napotkała jednak dużą niechęć mieszkańców i ich wrogie nastawienie do nauki jak i do inteligencji. Nieliczni gospodarze okazali swoją przychylność, w tym Ludwik Bzdzikot z rodziną. Właśnie w jego domu nauczycielka uczyła pierwszych kilkoro dzieci.

Represje ze strony okolicznej ludności wobec mieszkającej o ok. 3 km dalej nauczycielki nie ustawały. Jesienią 1916 r. interweniował nawet w tej sprawie inspektor szkolny z Kozienic, jednak niewiele zdziałał. Dzięki przypadkowemu zbiegowi okoliczności (nauczycielka interweniowała w sprawie zwolnienia aresztowanych chłopów – największych wrogów szkoły) gospodarze zaczęli stopniowo posyłać swoje dzieci na naukę.

Tak powstała szkoła jednoklasowa czterooddziałowa, do której uczęszczały dzieci od siódmego roku życia przez okres 7 lat.

Halina Piątkowska – Mirosławska uczyła w Babinie do 1921 r. , przenosząc się potem do dwuklasowej pięciooddziałowej szkoły w Grabowie. Jako nauczycielka – prekursorka na tym terenie zyskała sobie wdzięczność i szacunek większości uczniów i rodziców.

Po jej odejściu przybył do szkoły nauczyciel Józef Matusiak. Po roku pracy ciężko zachorował i musiał wyjechać.

W 1922 r. przyjechała do Babina „świeżo upieczona” absolwentka Seminarium Nauczycielskiego w Krakowie, nowo mianowana nauczycielka, 20-letnia Helena Kilarska. Był to dość trudny okres dla działalności oświatowej w odradzającej się Polsce, szczególnie na wsi. Dzieci chłopskie miały nieco inne podręczniki niż w szkołach miejskich, program dla nich był „okrojony”, dlatego trudno im było kształcić się dalej, szczególnie w szkołach średnich. Nauczycielka Helena Kilarska wkładała jednak dużo wysiłku, aby dzieci wiejskie zanadto nie odbiegały poziomem wiedzy od dzieci miejskich.

W roku szk. 1925/26 szkołę przemianowano na dwuklasową czterooddziałową, a jej kierownikiem został Tadeusz Piżl. W Babinie był oddział IV, zaś oddział I, II, III zorganizowano w Przyłęku,  Mierziączce i Okrężnicy. W każdym oddziale uczył jeden nauczyciel. I tak: w Przyłęku – Adela Sielecka, w Mierziączce – Helena Kilarska, w Okrężnicy – Mikołaj Ptasiński w Babinie – Tadeusz Piżl.

Dwa lata później, tj. w roku szk. 1927/28 podniesiono stopień szkoły do pięciu oddziałów, a w następnym do sześciu. Cały czas główną siłą pedagogiczną pozostaje Helena Kilarska – Długoszewska . Kierownikiem szkoły do 1933r. był Tadeusz Piżl, a po jego odejściu Helena Pachnia. W 1936r. kierownictwo nad szkołą objął Stanisław Bronik ( który ożenił się z Heleną Pachnia). W tym czasie szkoła została przemianowana na sześciooddziałową II stopnia. Do klasy siódmej chętne dzieci uczęszczały do Przyłęka lub Zwolenia. Sale lekcyjne znajdowały się w czterech punktach w domach gospodarzy.

 Wybuch wojny 1 września 1939r. opóźnił rozpoczęcie roku szkolnego. Rok 1940/41 zaczął się zakazem nauki historii i geografii. Nauka odbywała się bez podręczników. W tym czasie zwolniono z pracy nauczycielkę Helenę Bronik za to, że jej mąż był kierownikiem szkoły. Stanisława Bronika zaś okupanci aresztowali w maju 1944r. za współpracę z Armią Krajową i 19 czerwca rozstrzelali w Zwoleniu przy ścianie straceń

Działania frontowe przerwały naukę szkolną do marca 1945r. . Owdowiała w 1941r. nauczycielka szkoły z czwórką dzieci,  Helena Długoszewska, ciężko ranna w czasie działań wojennych w 1945r., rozpoczęła nauczanie w jednej, ciasnej sali. Cały sprzęt szkolny został zniszczony w czasie wojny. Brakowało wszystkiego. Ławki zastępowały deski oparte na cegłach. W tych trudnych warunkach uczyło się przeszło 100 dzieci.

Powracający z wysiedlenia ludzie w miejscu domostw zastawali gruzy i zgliszcza. Szerzyły się choroby, szczególnie świerzb. Jednak w roku szkolnym 1945/46 naukę rozpoczęło już 217-tu uczniów. Cały ciężar nauczania spadł na Helenę Długoszewską, która została kierownikiem sześcioklasowej szkoły powszechnej zorganizowanej 1 września 1946r.

           W 1948r. mieszkańcy okolic podjęli decyzję o dobrowolnym opodatkowaniu się po 150 zł z 1 ha w celu zakupu budynku mieszkalnego z przeznaczeniem na szkołę. Za zebraną sumę 127 tyś. zł zakupiono drewniany dom i zestawiono w Babinie Nowym na wynajętym polu należącym do Jana Mazura. Zajęcia odbywały się więc w dwóch izbach budynku zaadoptowanych na sale lekcyjne i w jednej wynajętej u H. Długoszewskiej. W roku szkolnym 1951/52 powiększono szkołę o jeszcze dwie wynajęte u gospodarzy sale lekcyjne. Wtedy też przemianowano ją na siedmioklasową szkołę podstawową.

Do szkoły uczęszczały dzieci z miejscowości: Babin, Stefanów, Wysocin, Ruda i Mierziączka. Liczba uczniów stale rosła. Powiększyła się też ilość nauczycieli, min. o takie nazwiska: Jadwiga Gajda, Józefa Wieczorek, Helena Małaczek, Tadeusz Kochanek.

Mieszkańcy wsi Babin i okolic wraz z kierownictwem szkoły i komitetem rodzicielskim czynili starania, aby wydzierżawiona od Jana Mazura działka o pow. 0,70 ha, na której znajdował się drewniany budynek szkolny, stała się własnością mieszkańców.

24 października 1955r. dochodzi do dobrowolnej umowy między stronami, w myśl której 

J. Mazur otrzymuje działkę o pow. 4824 m2 będącą własnością wsi Babin, a w zamian za to przekazuje działkę w Babinie N. , którą mieszkańcy przeznaczają pod budowę szkoły. 

W 1956r. powoli przystąpiono do budowy świetlicy w czynie społecznym, którą w wyniku trudności przerwano.

1 września 1959r. na emeryturę odeszła kierownik szkoły – H. Długoszewska, która pracowała w tej miejscowości przez 37 lat. Była to jej jedyna placówka w pracy pedagogicznej. Za wkład w prace dydaktyczną i wychowawcza odznaczona została przez Radę Państwa Krzyżem Zasługi, Medalem KEN i Krzyżem Kawalerskim.

Przez rok czasu kierownikiem szkoły był Michał Fijołek, który potem przeszedł do SP w Lucimi na równorzędne stanowisko. Od początku roku szk. 1960/61 obowiązki kierownika szkoły powierzono Czesławowi  Bochrze. W tym czasie szkoła nadal miała bardzo słabe warunki lokalowe. Należały do niej 2 sale w budynku własnym i 4 sale wynajęte u gospodarzy. Kierownik szkoły i komitet rodzicielski czynią starania, aby do istniejącej działki szkolnej o pow. 0,70 ha dokupić sąsiadujący kawałek ziemi o pow. 0,30 ha od Piotra Okonia. Na ten cel zorganizowano zbiórkę pieniędzy, głównie wśród mieszkańców wsi Babin, Stefanów i Wysocin, ogółem 1300zł. Wśród nich wyróżnili się: Jan Nędziak, Adam Winiarek, Stanisław Nogieć, Zygmunt Posłuszny, Kazimierz Bzikot, Marian Walaszczyk, Władysław Szewczyk, Wacław Stefanski, Henryk Żuchowski oraz Marian Kosmala.

Dodatkowo komitet rodzicielski zorganizował zabawę, z której uzyskał dochód 2000zł. 

Dnia 2 kwietnia 1962r. sporządzono akt notarialny kupna 0,30 ha ziemi za sumę 1500zł.

W roku szk. 1961/62 grono nauczycielskie liczy 6 osób. Są to: Czesław Bochra (kierownik szkoły), Helena Długoszewska (w zastępstwie), Apolonia Buła, Jadwiga Gajda, Krystyna Pyc i Zacheusz Sowiński. W następnym roku ubywają 2 osoby, a przybywają: Genowefa Bochra, Halina Pławska oraz Janina i Zenon Michalikowie. 

Życie szkolne urozmaicały wycieczki, min. do Żelazowej Woli, w której brało udział 47-miu uczniów. Co roku uroczyście obchodzono rocznice Rewolucji Październikowej, 1 Maja, Dni Oświaty, Książki i Prasy oraz Dzień Dziecka.

Tymczasem starania o budowę nowej szkoły kończą się powodzeniem. W lipcu 1963r. ekipa Radomskiego Przedsiębiorstwa Budowlanego rozpoczyna pracę. Miejscowa ludność robi wykopy pod fundamenty w czynie społecznym. Młodzież szkolna w czasie wolnym od zajęć lekcyjnych pomaga w rozładowywaniu materiałów budowlanych. Atutem powstającej szkoły była świetlica wiejska, która po dobudowaniu budynku szkolnego zmieniła się w sporą salę gimnastyczną w oddzielnym skrzydle. 19 września 1964r. nowo wybudowany budynek szkolny został oddany do użytku. Uroczystego otwarcia szkoły dokonał przewodniczący Prezydium Powiatowej Rady Narodowej – Mieczysław Stępniewski. Okoliczni mieszkańcy z wielkim zainteresowaniem zwiedzali gmach nowej szkoły. Uroczystość zakończyła się wspólną zabawą taneczną. Kierownik szkoły – Cz. Bochra zadbał o to, aby na skwerze przed szkołą i wzdłuż parkanu posadzić żywopłot oraz drzewa i krzewy, min. modrzewie.

Ze względu na dobre warunki lokalowe wielokrotnie w historii szkoły przeprowadzano tu konferencje rejonowe nauczycieli, zebrania związkowe ZNP (do którego należało wówczas 100%nauczycieli) i zespoły samokształceniowe.

W roku szk. 1966/67 została wprowadzona ośmioletnia szkoła podstawowa. Do szkoły w Babinie uczęszczało wtedy 232 uczniów.

Z powodu dużej ilości dzieci z jednego rocznika zostały utworzone dwie klasy czwarte. Rok później jest już 15-tu uczniów więcej. Pracę w szkole zaczynają: 1966r. – Maria Stępień, 1967 – Stanisław Pawłowski, Krystyna i Władysław Chmielniccy i Maria Stankiewicz (od lutego 1968r. – Pawłowska), 1968r. – Maria Zdżalik.

W październiku 1969r. Zakład Usług Remontowo – Budowlanych przy PZGS-ie w Zwoleniu rozpoczął budowę domu nauczyciela. Projekt zakładał budynek na 4 rodziny. Prace jednak postępowały wolno i z opóźnieniami. Ostatecznie oddano dom do użytku w 1971r.

1 stycznia 1973r. powołano gminnych dyrektorów szkół, którzy sprawowali nadzór pedagogiczny i finansowy nad wszystkimi szkołami w gminie. Od 1 września tego roku stanowisko to powierzono Czesławowi Bochrze.

 W wyniku ogólnopolskiej reformy szkolnej 1 IX  1974r. zostaje utworzona Zbiorcza Szkoła Gminna w Przyłęku z siedzibą w Babinie. 

W wyniku tych reorganizacji dyrektorem gminnym został Cz. Bochra, a zastępcą Tadeusz Kochanek, który jednocześnie pełnił funkcję dyrektora szkoły w Babinie.

1 stycznia 1975r. został powołany GZEAS szkół, którego siedziba znajdowała się w budynku szkoły. Jedna z pierwszych, długoletnich księgowych była Maria Szewczyk. W tym też roku powstaje stołówka szkolna, w której dzieci jadają gorące posiłki. Liczba uczniów wzrasta, a rejony skąd dojeżdżają PKS-em do szkoły (od piątej klasy) powiększają się o wsie: Mszadla Nowa, Okrężnica, Lipiny, Krzywda, Andrzejów, Lucimia, Las Szlachecki i Rudki.

W latach 1972 – 1978 do pracy w charakterze nauczycieli przychodzą: Irena i Stefan Misztalowie, Jolanta i Stanisław Rondudowie, Irena Stankiewicz, Maria Wiech, Wanda Chołuj. W tym okresie oprócz zajęć dziennych dla młodzieży szkolnej odbywają się kursy masowego szkolenia rolniczego dla dorosłych w ramach zajęć popołudniowych. Organizowane one były w czasie tzw. martwego sezonu rolniczego, tj. od listopada do marca. Po ukończeniu takiego kursu otrzymywało się status wykwalifikowanego rolnika.

W roku 1978 w szkole w Babinie została utworzona filia Zasadniczej Szkoły Górniczej Kopalni „Nowy Wirek”. Jej celem był werbunek młodzieży, która ukończyła szk. podst. i chciała przyuczać się do pracy w kopalni. Nauka odbywała się w zakresie przedmiotów ogólnokształcących na poziomie szkoły zasadniczej. Szkoła obejmowała 2 lata nauki, przy czym klasa druga polegała na praktycznej nauce zawodu w kopalni. Przez dwa lata działalności zwerbowano klasę która liczyła 20 osób.

W 1976 r. zmodernizowano budynek szkolny poprzez doprowadzenie CO i wody bieżącej. Lata 70-te to także okres czynów społecznych nie tylko młodzieży, ale także dorosłych. Uczniowie ze szkoły wiele razy angażowali się w różne prace w czynie społecznym, min.: zbiórka ziemniaków w PGR-ze, sadzenie lasu, kopanie rowów wzdłuż nowo budowanej drogi z Rudek do Mszadli N. 

           Ponadto przez wiele lat istniały różne formy zajęć pozalekcyjnych dla młodzieży, np. SKS, kółka przedmiotowe dla zainteresowanych, a także organizacje tj. SU, ZHP i Zuchy, TPPR, SKO, LOP, które prężnie działały.

Uczniowie w czasie ferii zimowych mieli organizowane zajęcia z dożywianiem. Cały czas odbywały się wycieczki na bliskie i odległe trasy.

W latach 1981 – 1984 funkcje zastępcy gminnego dyrektora szkół pełnił Julian Kołacz, a jednocześnie był dyrektorem szkoły w Babinie. W roku szk. 1984/85 funkcję dyrektora pełnił Stanisław Ronduda.

Jest to okres, kiedy zlikwidowano Zbiorczą Szkołę Gminą, a przywrócono nazwę Szkoła Podstawowa w Babinie. Funkcję nadzorującą placówki oświatowe pełnił utworzony 1 września 1984r. Inspektorat Oświaty i Wychowania w Przyłęku. Na stanowisko inspektora powołano Cz. Bochrę, który za rok odszedł na emeryturę. W 1985r. funkcję tę objął Lech Pożoga, a z-cą został Cz. Bochra, który za swoją długoletnią pracę pedagogiczną odznaczony został Krzyżem Kawalerskim Odrodzenia Polski. W okresie 1985 – 1988r. dyrektorem szkoły był Stanisław Pawłowski.

W roku 1985 zostaje oddany do użytku nowy, wybudowany z gotowych elementów budynek przedszkola, w którym znalazły się również 2 mieszkania dla nauczycieli. Jego dyrektorem zostaje prowadząca od dawna grupy przedszkolne – Barbara Dąbrowska. 

Lata 80-te obfitowały w różne uroczystości i imprezy szkolne, min. Dzień Nauczyciela, Dzień Wojska Polskiego, Święto Rewolucji Październikowej, Dzień Kobiet, 1 Maja. Młodzież szkolna przygotowywała z tych okazji akademie i występy. Do szkoły przyjeżdżało też kino objazdowe. Obchody Dnia Dziecka połączone z Dniem Sportu, kiedy to odbywały się zawody i rozgrywki sportowe między uczniami. Zwyczaj ten na stałe zadomowił się w szkole.

W roku szk. 1988/89 dyrektorem została Honorata Dziwisz.

Grono pedagogiczne liczyło już wtedy 16 osób. Oprócz dyrektora w jego skład wchodzili: Genowefa Bochra, Tadeusz Kochanek. Maria Stepień, Irena Nowak, Marianna Wiech, Maria i Stanisław Pawłowscy, Jolanta i Stanisław Rondudowie, Sławomira Długoszewska, Zofia Mazur, Justyna Warchoł, Kinga Wojtaszek, Hanna Fereniec, Sławomir Skoczylas.

Cały czas aktywnie działała drużyna harcerska, zuchowa i SU. W roku szkolnym organizowano biwaki i wycieczki rowerowe, a w wakacje – obozy wędrowne. 

W 1990r. funkcję dyrektora objęła Jolanta Ronduda. Wtedy to w szkole przywrócono naukę religii. Grono pedagogiczne powiększyło się więc o ks. W. Ścierskiego. W latach 1991 – 93 dołączyli: Danuta Walaszczyk, Anna Winiarska, Jerzy Kamionka, Małgorzata Grzyboska, Justyna Markiewicz, Maria Dusińska Elżbieta Drab, Joanna Kędra. 

W 1994r. J. Ronduda została dyrektorem szkoły z konkursu i pełniła tę funkcję jeszcze przez 5 lat. W latach 1993 – 95 uczniowie szkoły odnosili sukcesy w olimpiadach na szczeblu wojewódzkim z j. Polskiego, a w 1997r. z chemii. Natomiast we wszelkiego typu konkursach przedmiotowych czy zawodach sportowych na szczeblu gminnym młodzież od lat zajmowała czołowe miejsca. Stopniowo zaczęła wygasać działalność takich organizacji jak: SKO, TPPR, LOP, ZHP. Lukę te wypełniło angażowanie się uczniów w Samorząd Uczniowski, który zyskał większą autonomię i owocniej współpracował z radą pedagogiczną. W jego obrębie działały poszczególne sekcje: kulturalno – oświatowa, porządkowa, naukowa, przyrodnicza, gospodarcza. Do szkoły zaczęły przyjeżdżać grupy artystów cyrkowych i aktorzy z inscenizacjami, dając ciekawe występy. Co roku młodzież hucznie obchodziła szkolne andrzejki, zabawę choinkową i pożegnalną klas ósmych. Do tradycji weszło organizowanie dla absolwentów kilkudniowej wycieczki do Zakopanego. Od 1995r. nazwa szkoły brzmi: Publiczna Szkoła Podstawowa w Babinie. Rok 1996 to trudny okres dla samorządów gminnych. Przejmują one bowiem finansowanie szkół na swoim terenie. Od tego roku stopniowo zostaje wprowadzany j. angielski jako przedmiot obowiązkowy, wypierając j. rosyjski. Sukcesywnie odbywają się prace remontowe, min. wymiana pieca CO, naprawa komina, wykafelkowanie łazienek. Kupowane są na użytek szkolny pierwsze komputery.

Wraz z nadejściem reformy oświatowej 1 września 1999r. stanowisko dyrektora szkoły z konkursu objęła Danuta Walaszczyk. Mimo trudności finansowych przeprowadzane są prace remontowo – modernizacyjne szkoły, min. wymiana okien, malowanie korytarzy i klasopracowni, wymiana gumoleum, cyklinowanie parkietu i malowanie sali gimnastycznej oraz wiele innych. Z zaangażowaniem pomagają przy tym pracownicy fizyczni szkoły oraz niektórzy członkowie Rady Rodziców, a także nauczyciele. 

W 2000r. w wyniku modernizacji powstaje sala komputerowa, która w 2002r. liczy 8 stanowisk komputerowych i jest wyposażona w nowoczesne stoliki oraz krzesła. - opiekunem jest mgr Jerzy Kamionka. W roku szkolnym 2001/2002 odchodzi ze Szkoły Podstawowej w Babinie na stanowisko dyrektora Publicznego Gimnazjum w Przyłęku.

Atutem szkoły w tym czasie jest wykwalifikowana kadra pedagogiczna, która sukcesywnie doskonali się zawodowo (według założeń reformy). Grono stanowi odmłodzony (większość zasłużonych nauczycieli przeszła na emeryturę), zgrany i dobrze współpracujący zespół.

Od 2000r. powstaje sześcioklasowa PSP w Babinie (dalej uczniowie kształcą się w gimnazjum). Uczniowie szkoły od kilku lat zostają lauretami konkursów recytatorskich i plastycznych na szczeblu rejonowym. Kwitnie życie kulturalno – rozrywkowe. Do szkoły przyjeżdżają różni artyści. Każdorazową wywiadówkę urozmaicają występy uczniów w formie inscenizacji, popisów kabaretowych, wokalno – instrumentalnych oraz tanecznych.

Od początku istnienia szkoły po wojnie liczyła ona ponad 200-tu uczniów.

W roku szk. 2001/2002 uczęszcza do niej 238-oro dzieci i w związku z tym utworzonych jest 12 oddziałów, nie licząc klas zerowych liczących 40-oro dzieci. Do grona nauczycielskiego należy 21 osób (niektórzy zatrudnieni na ½ lub ¼ etatu). Są to: Danuta Walaszczyk, Irena Nowak, Justyna Kochanek, Elżbieta Drab, Kinga Wojtaszek – Mazur, Hanna Fereniec, Anna Winiarska, Anna Hołuj, Mariola Chołuj, Anna Dusińska, Małgorzata Walaszczyk, Bożena Kula, Dorota Derlatka, Mariola Tymińska, Justyna Markiewicz, Aneta Dąbrowska, Agnieszka Kamińska, Anna Trzaskowska, Marianna Wiech, nauczycielki zerówki – Barbara Dąbrowska, Bożena Kula.